در سال های اخیر با توجه به افزایش تعرفه گمرکی کالاهای فناوری و رایانهای، قاچاق این محصولات بیشتر شده است. این روزها خریداران لپتاپ و تبلت که بیشتر دانشآموز و دانشجو هستند، به انتظار رسیدن کالای قاچاقاند تا با کمشدن هزینههای گمرکی، انبارداری و ساکنبودن سرمایه هزینه کمتری برای خرید این ابزارهای آموزشی پرداخت کنند. در حوزه واردات ادوات و وسایل الکترونیکی بهخصوص قطعات کامپیوتری مسائل مختلفی دخیل هستند که واردات این وسایل را به صورت غیرقانونی برای قاچاقچیان وسوسهانگیز میکند.
کوچک و قابل حمل بودن این محصولات یا تولیدات از طرفی و ارزش مالی آنها از سوی دیگر باعثشده واردکننده در حجم کوچکی از واردات سود بالایی ببرد و از آنجا که این محصولات مصرفی است و با گذشت زمان تجهیزات قدیمی کنار میرود و جای خود را به محصولات و تولیدات جدید و مدرن میدهد، بنابراین بازار رو به رشد و پررونقی دارد و واردکننده باید محصول خود را به سرعت وارد بازار کند تا با تکنولوژی روز و قبل از قدیمیشدن محصول آن را به فروش برساند.
یکی از دلایلی که واردات این نوع محصولات از طریق کانالهای غیررسمی بیشتر شده، مدت زمان طولانی است که باید صرف ورود کالا از طرق رسمی شود و عملا واردکننده واقعی مدت زمان پیشبینیشده فروش و بازار محصول را از دست داده است، بنابراین رو به قاچاق این محصولات میآورد. استفاده از محصولاتی که بهصورت قانونی وارد کشور میشوند، مزایای خود را دارد، مانند گارانتی و خدمات پس از فروش که خریدار باید هنگام خرید به این نکات نیز توجه کند.
در ۱۰ یا ۱۵سال اخیر کالاهای قاچاق زیادی وارد کشور شده است که اگر با فعالان بازار صحبت کنید، متوجه میشوید چه کسانی این کالاها را وارد میکنند و آنها از چه مبادی وارد میشوند. آنها اغلب افرادی هستند که یکسال گوشیهای موبایل وارد میکنند و سال دیگر تبلت عراقی و لپتاپ اماراتی. این افراد در بازار مشخص و شناختهشده هستند.
پروسه ورود کالا به کشور ساده است و چندین مرحله دارد. «کالا با هواپیما یا کشتی وارد مرز کشور و گمرک شده، به انبار منتقل میشود و بعد از انجام مراحل کار ترخیص و شناسایی بازار کالای مورد نظر به فروشگاه میرود و در آخر به دست مصرفکننده نهایی میرسد. در اینجا کسی که کالا را در حد وسیع وارد میکند، به فروشگاه و مصرفکننده نهایی میفروشد، مشخص است. تنها یک مشکل این روزها در جهت شناسایی مسیر قاچاق تا دست مصرفکننده وجود دارد و آن هم فضای مجازی است. شما این روزها موج جدید فروش لپتاپها و تبلتهای عراقی و اماراتی را از طریق کانالهای تلگرامی و اینستاگرامی میتوانید پیگیری کنید.
جنس قاچاق یا چینی ارزان موجود است
لپتاپ بعد از گوشی تلفن همراه یکی از اولویتهای ستاد مبارزه با قاچاق کالاست. اما به چه دلیل بازار قاچاق این کالا گسترش پیدا کرده است؟ در سالهای گذشته کارشناسان اعتقاد داشتند که برای کاهش قاچاق کالا باید تعرفه واردات آن را کاهشداد.
یک واردکننده برای واردات لپتاپ غیر از هزینه عوارض باید پول مالیات، استاندارد، بازرسی و هزینههای نانوشته دیگری را هم بپردازد، برای همین هر سال با افزایش نرخ تعرفه، بازار خرید و فروش لپتاپ هم واکنش منفی نشان میدهد. نوسان ارز بهخودیخود در سالهای گذشته به اندازه کافی بازار را آماده افزایش قیمت کرده است، برای همین با مداخلهکردن شرایط دیگری برای افزایش قیمت با واکنش شدیدتری همراه خواهد بود.
خریداران به دنبال لپتاپ و تبلت قاچاق!
خریداران برای پرداخت هزینه کمتر به دنبال خرید لپتاپ و تبلت قاچاق هستند. قیمت تبلت، لپتاپ و تجهیزات کامپیوتری به گونهای بالا رفته است که باوجود افزایش تقاضا به دلیل رواج آموزش مجازی، ولی فروش چندانی صورت نمیگیرد. کرونا نهتنها تأثیر بدی روی بازار ما نگذاشت، بلکه باعث شد تقاضای بعضی از کالاها مثل تبلت بالا برود، اما خبری از فروش نیست، چون مردم پول ندارند.
کرونا باعث شد کلاسهای آموزشی بهصورت مجازی برگزار شود و همین موضوع تقاضای تبلت و لپتاپ را افزایش داده است. تقاضای تبلت و لپتاپ بیشتر شده است، اما مردم پول ندارند و به قیمتکردن بسنده میکنند. قیمت یکی از تبلتهای سامسونگ از ابتدای سال سه بار تغییر کرد و از دومیلیون تومان رسید به پنجمیلیون، یعنی بیشتر از دو برابر شد.
ترم تحصیلی قبل که عملا دانشگاهها و موسسات آموزشی تعطیل بودند. کسانی که برای ترم پیشرو برنامهریزی کرده بودند تبلت یا لپتاپ بخرند، با دوبرابرشدن قیمتها مواجه شدند و کسی که توان افزایش بودجهاش را نداشته باشد، از خرید منصرف میشود.
وقتی مردم همه کارهایشان را با گوشی انجام میدهند، بازار کامپیوتر هم کساد میشود. قیمت بالای اجناس باعث شده ذائقه و سلیقه خرید مردم تغییر کند. الان مردم یا دنبال جنس قاچاق هستند یا جنس چینی، آن هم جنس ارزان چینی. تقاضا بالا رفته، اما فروش نسبت به تقاضا بسیار پایین است. خیلیها با موبایل نیازشان را برطرف میکنند و اصلا تبلت هم نمیخرند.